گستره گرایش‌های آموزشی در مقطع کارشناسی‌ارشد حقوق در دانشگاه‌های کشور بسیار پهناور و متنوع است. هر یک از شاخه‌های تخصصی رشته حقوق در سطح تحصیلات تکمیلی مورد تدریس و تحقیق قرار می‌گیرند.

این گرایش‌های تخصصی در حوزه‌های متعددی از جمله حقوق خصوصی، حقوق عمومی، حقوق بین‌الملل، حقوق جزا، حقوق تجارت و… در مقاطع کارشناسی‌ارشد در دانشگاه‌های سراسر کشور ارائه می‌شوند.

دانشجویان با توجه‌ به علایق و گرایش‌های تخصصی خود می‌توانند از میان این گستره وسیع گرایش‌ها، رشته مورد نظر خود را انتخاب کنند.

هر یک از شاخه‌های اصلی حقوق در مقطع کارشناسی‌ارشد شامل گرایش‌های متعددی است که دانشجویان می‌توانند بر اساس علاقه و تخصص خود انتخاب کنند. برخی از این گرایش‌های تخصصی عبارت‌اند از:

حقوق خصوصی: قراردادها، اموال و مالکیت، خانواده، ارث و وصیت

حقوق عمومی: حقوق اداری، حقوق اساسی، حقوق مالی عمومی

حقوق بین‌الملل: حقوق بشر بین‌الملل، حقوق اقتصادی بین‌الملل، حقوق دریاها

حقوق جزا: جرم‌شناسی، مجازات‌ها، جرایم خاص

حقوق تجارت: حقوق شرکت‌ها، حقوق بانکی و بورس، حقوق مالکیت فکری

هر یک از این گرایش‌های تخصصی خود شامل زیرشاخه‌های متنوعی است که دانشجویان می‌توانند در آنها تخصص پیدا کنند. این تنوع گرایش‌ها به دانشجویان امکان می‌دهد تا بر اساس علاقه و توانایی خود، مسیر تحصیلی و حرفه‌ای خود را در حوزه حقوق انتخاب کنند.

حقوق جزا و جرم شناسی

دوره کارشناسی رشته حقوق یکی از پرطرف‌دارترین دوره‌های آموزشی در نظام آموزش عالی کشور است که علاقه‌مندان بسیاری را به خود جذب می‌کند. یکی از گرایش‌های تخصصی در مقطع کارشناسی‌ارشد حقوق، گرایش حقوق جزا و جرم‌شناسی است.

این گرایش می‌تواند به‌اندازه گرایش‌های حقوق خصوصی مورد توجه داوطلبان قرار گیرد. دلیل محبوبیت این گرایش در میان علاقه‌مندان آن است که حقوق جزا و جرم‌شناسی به قوانین، مجازات‌ها و جرایمی می‌پردازد که برای عموم مردم ملموس و قابل‌ درک است.

موضوعات مرتبط با جرم و جنایت ذاتاً جنبه هیجانی داشته و انسان‌ها نیز به طور فطری به هیجانات گرایش دارند. این ویژگی‌ها باعث جذب داوطلبان زیادی به این گرایش می‌شود.

به گزارش بنیاد وکلا به‌ منظور ارتقای سطح آموزشی و پژوهشی در حوزه حقوق جزا و جرم‌شناسی، اقدامات لازم برای ایجاد دوره کارشناسی‌ارشد در این گرایش صورت‌گرفته است. دانشجویان می توانند با گذراندن این دوره، پایه‌های علمی خود را در زمینه حقوق جزا تقویت کرده و به شناخت عمیق‌تری از علل و عوامل جرم‌زا دست یابند.

این دانش و تخصص به آنان کمک می‌کند تا بتوانند خدمات علمی مؤثری را در جهت مبارزه با بزهکاری به جامعه ارائه دهند.

حقوق جزا و جرم‌شناسی، شاخه‌ای از علوم حقوقی است که به تعریف، تشخیص و نحوه برخورد با جرایم جنایی می‌پردازد. این مجموعه‌قواعد و مقررات، مسئولیت‌های جرمی را مشخص می‌کند، چگونگی دستگیری، محاکمه و مجازات مجرمان را تنظیم می‌نماید.

این رشته شامل سه بخش اصلی است:

1. تعریف و تبیین جرایم: در این بخش، انواع رفتارهای مجرمانه که مستوجب مجازات هستند، شناسایی و تعریف می‌شوند. این تعریف‌ها و طبقه‌بندی‌ها در قانون مجازات اسلامی و سایر قوانین مرتبط آمده است.

2. فرآیند دستگیری، محاکمه و مجازات: این بخش به چگونگی برخورد با مجرمان و سیر رسیدگی به پرونده‌های جنایی اختصاص دارد. از دستگیری متهم گرفته تا محاکمه و اجرای مجازات در این حوزه تنظیم می‌شود.

3. انواع مجازات‌ها و اهداف آن‌ها: در این بخش، مجازات‌های قابل اعمال برای جرایم گوناگون تعیین می‌شود. این مجازات‌ها ممکن است جنبه‌های مادی (حبس، جزای نقدی) یا معنوی (محرومیت از حقوق اجتماعی) داشته باشند و هدف آن‌ها اصلاح، بازدارندگی یا جبران خسارت است.

جرم‌شناسی نیز به‌عنوان علمی که به مطالعه علل و عوامل ارتکاب جرم می‌پردازد، با حوزه حقوق جزا در ارتباط نزدیک است. این علم به بررسی ریشه‌های فردی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی جرم می‌پردازد تا بتواند راهکارهایی برای پیشگیری و کاهش آن ارائه دهد.

در مجموع، حقوق جزا و جرم‌شناسی به‌عنوان دو حوزه مرتبط با یکدیگر، نقش مهمی در نظام عدالت کیفری و ایجاد امنیت در جامعه ایفا می‌کنند.

آینده شغلی

درک چگونگی و دلایل وقوع جرم در بسیاری از زمینه‌ها، اهمیت فراوانی دارد و به همین دلیل، بازار کار رشته جرم‌شناسی یکی از عرصه‌های پرتقاضا در هر کشوری محسوب می‌شود. در کشور ایران نیز وضعیت بازار کار این رشته بسیار مناسب است.

با وجود تنوع مشاغل مرتبط با این رشته، دانش‌آموختگان ممکن است در فرایند استخدام با چالش مواجه شوند. این امر به دلیل اعمال معیارهای سخت‌گیرانه در جذب نیروی کار در این مشاغل است؛ بنابراین، فارغ‌التحصیلان این رشته باید از اطلاعات و توانمندی‌های بالایی برخوردار باشند تا بتوانند در بازار کار موفق شوند.

امروزه، با افزایش پیچیدگی و تکنیکی شدن جرائم، نیاز به متخصصان در سیستم عدالت کیفری بیش‌ازپیش احساس می‌شود. تخصصی‌شدن این حوزه موجب ایجاد نهادهایی چون دادسرای ویژه جرائم اقتصادی، دادگاه کیفری استان برای جرائم سنگین، و دادگاه رسیدگی به جرائم اطفال بزهکار شده است.

در چنین زمینه‌ای، وکالت تخصصی در حوزه حقوق جزا و جرم‌شناسی می‌تواند منجر به موفقیت وکیل در پرونده‌های کیفری و درآمد مناسب شود. همچنین، این افراد می‌توانند به‌عنوان اساتید دانشگاه در تدریس دروس تخصصی این رشته مشغول به فعالیت شوند و عضو هیئت‌علمی دانشگاه‌ها باشند.

در رشته حقوق جزا و جرم‌شناسی، دامنه گسترده‌ای از مشاغل قابل‌دسترسی است. برخی از این مشاغل عبارت‌اند از:

1. مامور توسعه سطح سلامت (ایمنی) جامعه

2. استاد دانشگاه (هیئت‌علمی دانشگاه)

3. تحلیلگر تحقیقی و اطلاعات جنایی

4. وکیل مدافع جنایی یا تخصصی

5. بازپرس خصوصی یا جنایی

6. متخصص پیشگیری از ضرر

7. محقق جرم‌شناسی

8. بازرس آتش‌نشانی

9. بازرس امور داخلی

10. روان‌شناس قانونی

11. خبرنگار تحقیقی

12. تحلیلگر سیاست

13. مامور آزادی بقید

14. دادستان جنایی

15. فرمانده زندان

16. جرم‌شناس

17. مامور پلیس

18. کاراگاه

19. قاضی

20. وکیل

آینده شغلی رشته حقوق جزا و جرم‌شناسی در خارج از ایران

جرم و جنایت متاسفانه در تمام کشورهای جهان وجود دارد؛ بنابراین، بررسی انواع جرائم و ارائه راهکارهایی برای جلوگیری از رفتارهای مجرمانه و کاهش تکرار آنها، موضوعی بسیار مهم و حیاتی است. در نتیجه، رشته حقوق جزا و جرم‌شناسی در سراسر جهان از اهمیت بسزایی برخوردار است.

در این زمینه، دامنه گسترده‌ای از مشاغل قابل‌دسترسی است که برخی از آنها عبارت‌اند از:

1. محقق و تحلیلگر جرائم

2. کارشناس پیشگیری از جرم

3. مشاور امنیتی و جرایم سازمان‌یافته

4. مدیر امور زندان‌ها و اصلاح و تربیت

5. مدیر پلیس و نیروهای امنیتی

6. کارشناس روان‌شناسی قانونی

7. قاضی و دادستان جنایی

8. وکیل دفاع در پرونده‌های جنایی

9. استاد دانشگاه و پژوهشگر

این نمونه‌ای از فرصت‌های شغلی است که در بسیاری از کشورهای جهان برای فارغ‌التحصیلان این رشته وجود دارد. همچنین امکان ایجاد مشاغل مستقل و خویش‌فرما نیز در این حوزه وجود دارد.

اهمیت رشته حقوق جزا

بی‌تردید گرایش حقوق جزا و جرم‌شناسی به‌عنوان یک‌رشته تخصصی دانشگاهی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این اهمیت را می‌توان در چندین جنبه مورد بررسی قرارداد:

1. پاسخگویی به نیاز روزافزون دانشگاه‌ها و دستگاه‌های اجرایی به نیروهای مجرب و آشنا با مباحث حقوق کیفری و جرم‌شناسی: در عصر حاضر، درک و بکارگیری دانش تخصصی در این حوزه برای مدیریت موثر نظام عدالت کیفری ضروری است.

2. تقویت دانش فنی حقوق‌دانانی که در مسند قضاوت یا مشاوره در دستگاه‌های اجرایی کشور با مسائل علمی و مقررات و ضوابط قانونی در ارتباط هستند: این رشته فرصت مناسبی برای کسب تخصص در این زمینه برای کارکنان نهادهای عدالت کیفری مانند پلیس، واحدهای خدمات اجتماعی، دادسراها، دادگاه‌ها و واحدهای اجرای احکام فراهم می‌کند.

3. ضرورت تحول و به روزرسانی مقررات کیفری متناسب با تحولات حوزه‌های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی جامعه ایران: این رشته، زمینه‌های لازم برای تحلیل علمی و پژوهش‌های تجربی در این حوزه را فراهم می‌کند تا بتوان به طراحی و اجرای مداخلات کیفری موثر دست یافت.

4. لزوم سنجش دقیق اثربخشی مداخلات کیفری با بکارگیری رویکردهای علمی: این رشته از طریق بکارگیری تجزیه و تحلیل‌های علمی، امکان ارزیابی دقیق میزان اثربخشی سیاست‌ها و برنامه‌های عدالت کیفری را فراهم می‌آورد.

در مجموع، گرایش حقوق جزا و جرم‌شناسی به‌عنوان یک‌رشته تخصصی دانشگاهی، با پاسخگویی به نیاز جامعه در حوزه عدالت کیفری و ارائه رویکردهای علمی و تحلیلی، نقش حیاتی در ارتقای کیفیت نظام حقوقی کشور ایفا می‌کند.

توانایی‌های لازم برای این رشته

دانش‌آموختگان رشته “حقوق جزا و جرم‌شناسی” با درک و فهم عمیق از اهداف و فلسفه حقوق کیفری و جرم‌شناسی، مهارت و توانایی لازم را برای اشتغال در نهادهای مختلف عدالت کیفری و بخش‌های حقوقی وزارتخانه‌ها و سازمان‌های دولتی و خصوصی کسب می‌کنند.

فارغ‌التحصیلان این برنامه با فراگیری روش‌های تحقیق و کسب درک عمیق از کاربرد پژوهش‌های علمی در حوزه حقوق کیفری و جرم‌شناسی، مهارت‌های لازم برای انجام تحقیقات حقوقی و به‌کارگیری نتایج پژوهش در تدوین استراتژی‌ها، سیاست‌ها و برنامه‌های این حوزه را به دست می‌آورند.

همچنین، با آشنایی با اصول و مبانی حقوق کیفری، توانایی لازم برای فهم و تفسیر قوانین کیفری و چگونگی اجرای عادلانه آن را فرامی‌گیرند.

علاوه بر این، با شناخت عمیق نسبت به اصول و مبانی جرم‌انگاری، مهارت لازم در زمینه تعیین محدود و قلمرو مداخله‌های کیفری و ایجاد تعامل میان حمایت کیفری با دیگر حمایت‌های اجتماعی، ترمیمی و درمانی را کسب می‌کنند.

در نهایت، ضمن آگاهی از دستاوردهای حقوق کیفری تطبیقی در حوزه جرم‌انگاری و نظام ضمانت اجراهای کیفری، توانایی لازم برای بهره‌گیری از تجربه‌های دیگر نظام‌های حقوقی در مطالعه نظام کیفری داخلی را به دست می‌آورند.

ضریب دروس

با توجه‌ به درخواست شما در مورد ضرایب دروس برای قبولی در رشته ارشد حقوق جزا و جرم‌شناسی، اطلاعات زیر را به دست آوردم:

در دوره کارشناسی‌ارشد حقوق جزا و جرم‌شناسی، معمولاً دروس مهم و تأثیرگذار در قبولی شامل موارد زیر هستند:

حقوق جزای عمومی (ضریب 3)

حقوق جزای اختصاصی (ضریب 3)

آیین دادرسی کیفری (ضریب 2)

جرم‌شناسی (ضریب 2)

مبانی و نظریه‌های حقوق جزا (ضریب 2)

روش تحقیق (ضریب 1)

البته این ضرایب می‌تواند در دانشگاه‌های مختلف متفاوت باشد و بهتر است از منابع رسمی دانشگاه مورد نظر خودتان اطلاعات دقیق‌تری کسب کنید. امیدوارم این اطلاعات برای شما مفید باشد. اگر سؤال دیگری دارید، حتماً بپرسید.

منابع

برای قبولی در کارشناسی‌ارشد حقوق جزا و جرم‌شناسی، پیشنهاد می‌شود که منابع زیر را مطالعه کنید:

1. متون حقوق به زبان انگلیسی و فرانسه:

• “Law Made Simple” ترجمه اسماعیل صغیری (انتشارات میزان)
• “A Level and AS Level Law” ترجمه محمدتقی رفیعی (انتشارات مجد)
• “Law Texts” اثر دکتر گودرز افتخار جهرمی
• “Oxford’s Law Dictionary”

2. متون فقه:

• “لمعه دمشقیه” (دو جلد شهید اول)
• “تحریر الروضه فی شرح اللمعه المشقیه” به همراه “کتاب فقه استدلالی”

3. حقوق جزای عمومی:

• “حقوق جزای عمومی” (سه جلد) دکتر محمدعلی اردبیلی
• “محشای قانون مجازات اسلامی” (دکتر گلدوزیان) از ماده 1 تا 216

4. حقوق جزای اختصاصی:

• “حقوق جزای اختصاصی (1): جرائم علیه اشخاص” دکتر میرمحمد صادقی
• “حقوق جزای اختصاصی (2): جرائم علیه اموال و مالکیت” دکتر میرمحمد صادقی
• “حقوق جزای اختصاصی (3): جرائم علیه آسایش و امنیت” دکتر میرمحمد صادقی
• “مباحث حدود و دیات” از کتاب “محشای قانون مجازات اسلامی” (دکتر گلدوزیان)

5. آیین دادرسی کیفری:

• “آیین دادرسی کیفری 1 و 2” (دو جلد) دکتر خالقی
• “نکته‌ها در قانون آیین دادرسی کیفری” دکتر خالقی

این منابع پایه و اساسی برای آمادگی در آزمون کارشناسی‌ارشد حقوق جزا و جرم‌شناسی هستند. همچنین مطالعه سایر منابع تکمیلی می‌تواند به تقویت آمادگی شما کمک کند.

طول دوره

رشته حقوق جزا و جرم‌شناسی در دو مقطع تحصیلی کارشناسی‌ارشد و دکتری ارائه می‌شود. مدت‌زمان دوره کارشناسی‌ارشد این رشته برای دانشجویان تمام‌وقت دو سال است که در چهار نیمسال تحصیلی به طول 16 هفته هر نیمسال ارائه می‌گردد.

همچنین، دوره دکتری رشته حقوق کیفری و جرم‌شناسی برای دانشجویان تمام‌وقت چهار سال است که در هشت نیمسال تحصیلی به طول 16 هفته هر نیمسال ارائه می‌شود. در صورت نیاز و پس از تصویب گروه و موافقت دانشکده، می‌توان یک نیمسال تحصیلی به طول دوره مذکور اضافه نمود.